Ο τομέας του Τουρισμού πρωτοπόρος στο e-επιχειρείν

Οι online αγορές στον τομέα του Τουρισμού ήδη αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο περίπου του κεφαλαίου που δαπανούν μέσω Διαδικτύου οι καταναλωτές (χαρακτηριστικό είναι ότι το 2003 35 εκατομμύρια Αμερικανοί προμηθεύθηκαν online τα αεροπορικά τους εισιτήρια, πακέτα διακοπών κ.λπ. - μια αύξηση σε ποσοστό 17% σε σχέση με το 2002, και αυτό σε μια χρονιά με σημαντική μείωση στην τουριστική κίνηση, που καθιστά αυτό το ποσοστό ανόδου ακόμη σημαντικότερο). Σύμφωνα με τον Economist, ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τις ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στο χώρο του Τουρισμού είναι ότι η πλειονότητα όσων πραγματοποιούν online αγορές επισκέπτεται κυρίως δικτυακούς τόπους μικρών επιχειρήσεων, όπως π.χ. ταξιδιωτικών πρακτορείων, για να κλείσει πακέτα διακοπών, να ενοικιάσει αυτοκίνητα κ.λπ., ενώ πολλοί καταναλωτές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και ως εργαλείο σύγκρισης τιμών, ανάμεσα π.χ. σε ξενοδοχειακές μονάδες της ίδιας περιοχής. Πέρα όμως από όσους πραγματοποιούν online κρατήσεις, υπάρχουν πολύ περισσότεροι καταναλωτές που χρησιμοποιούν το Internet ως πηγή πληροφόρησης για τις offline κρατήσεις τους. Είναι αυτονόητο λοιπόν πόσο σημαντικός είναι για μια τουριστική χώρα όπως η Ελλάδα - με δεκάδες χιλιάδες ΜΜΕ να δραστηριοποιούνται στον Τουρισμό - ο ρόλος του Διαδικτύου για την προβολή και προώθηση των εν λόγω προϊόντων και υπηρεσιών.
Πώς όμως μπορεί μια μικρή επιχείρηση, όπως ένα ταξιδιωτικό πρακτορείο, να προσελκύσει επισκέπτες στο δικτυακό της τόπο και να αυξήσει τις online πωλήσεις της; Σύμφωνα με τον Economist, το κλειδί στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η ομαδοποίηση των σχετικών υπηρεσιών. Τι σημαίνει αυτό; Ένας επιτυχημένος τουριστικός δικτυακός τόπος θα πρέπει να παρέχει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να επιλέξουν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα επιμέρους στοιχεία των διακοπών τους: από αεροπορικά εισιτήρια και ξενοδοχεία μέχρι ενοικίαση αυτοκινήτου και εισιτήρια για πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Σημαντικό στοιχείο για τις τουριστικές ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στο Internet είναι συχνά και η ακριβώς αντίθετη πολιτική από την ομαδοποίηση, ή μάλλον η περαιτέρω εξέλιξή της: η εξειδίκευση. Πολλά ταξιδιωτικά πρακτορεία σε όλο τον κόσμο επιλέγουν πλέον να μην απευθύνονται σε όλη την αγορά μαζικά, αλλά να εξειδικεύονται π.χ. στην οργάνωση επιχειρηματικών ταξιδιών (γεγονός που τους επιτρέπει να αποκτούν μόνιμες συνεργασίες με μεγάλες επιχειρήσεις, άρα και σταθερή πελατεία) ή στον αγροτουρισμό ή στα λεγόμενα ταξίδια "περιπέτειας". Η εξειδίκευση δίνει σε αυτές τις μικρές επιχειρήσεις πρόσβαση σε ένα συγκεκριμένο κοινό, τις ανάγκες του οποίου μπορούν να καλύψουν συχνά πολύ καλύτερα από ότι ένα μεγάλο ταξιδιωτικό πρακτορείο.
Σύμφωνα με αναλυτές που μιλούν στην έρευνα του Economist, ο Τουρισμός θα αποτελέσει την πρώτη πραγματικά μεγάλη online αγορά. Ήδη η πώληση του 20% των τουριστικών προϊόντων στις ΗΠΑ πραγματοποιείται ηλεκτρονικά, και μέσα στην επόμενη δεκαετία το ποσοστό αυτό αναμένεται να φθάσει και να υπερβεί το 50%. Την ίδια πορεία ακολουθεί και η Ευρώπη - αν και με μικρή καθυστέρηση. Αν αυτές οι προβλέψεις εκπληρωθούν, τότε οι αλλαγές στην τουριστική αγορά θα είναι τεράστιες. Ο ρόλος των μεγάλων ταξιδιωτικών πρακτορείων και των μεσαζόντων στην ουσία θα εκλείψει. Ο καταναλωτής θα μπορεί πλέον να επιλέξει απευθείας ξενοδοχείο, εισιτήρια, ακόμη και ξεναγό για μια περιήγηση στον τόπο προορισμού. Εν τέλει, μέσα στην επόμενη δεκαετία, κάθε ταξιδιωτική συναλλαγή θα περιλαμβάνει κάποιο online στοιχείο, ενώ με την "παρακμή" των μεσαζόντων ο ρόλος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που θα επενδύσουν στην online παρουσία τους θα ενισχυθεί σημαντικά.
Οι ευκαιρίες για τις ΜΜΕ που επιλέγουν να ενισχύσουν τη διαδικτυακή τους παρουσία ή ακόμα και να μεταφέρουν μέρος των δραστηριοτήτων τους στο Internet είναι πολλές και αυξάνονται συνεχώς. Σύμφωνα με τον Economist, μελέτες έχουν δείξει ότι τα online ταξιδιωτικά πρακτορεία και οι τουριστικές επιχειρήσεις έχουν πολύ μικρότερα κόστη από επιχειρήσεις του χώρου χωρίς διαδικτυακή παρουσία. Ξενοδοχεία με παρουσία στο Internet και δυνατότητα ηλεκτρονικών κρατήσεων μπορούν -καθώς αποφεύγουν τις προμήθειες των μεσαζόντων- να προσφέρουν στους πελάτες τους φθηνότερα πακέτα, αποκτώντας έτσι σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η δημιουργία ενός καλά δομημένου δικτυακού τόπου και η αποτελεσματική προώθησή του δίνει στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο του Τουρισμού σημαντικές ευκαιρίες για ανάπτυξη, μείωση του κόστους τους, δυνατότητα να ανταγωνιστούν πολύ μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου, και όλα αυτά σε μια αγορά αξίας πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, όπου ήδη η online παρουσία είναι ουσιαστικά απαραίτητη για τις εν λόγω επιχειρήσεις.